Kiedy mówi się o placach zabaw w przestrzeni publicznej, większość osób myśli najpierw o urządzeniach. O zjeżdżalniach, linach, huśtawkach — całej tej widocznej części. A tymczasem to, co naprawdę decyduje o bezpieczeństwie, znajduje się pod stopami dzieci. Nawierzchnia. W wielu projektach traktowana trochę „po macoszemu”, jakby była jedynie dodatkiem, a przecież to ona przejmuje energię upadku. I to ona decyduje, czy plac zabaw dla dzieci przejdzie odbiór, czy wróci z listą poprawek. Widać to zwłaszcza w inwestycjach publicznych, gdzie każdy element trzeba uzasadnić i udokumentować.
Dlaczego właściwości nawierzchni mają tak duże znaczenie?
Norma PN-EN 1177 nie jest tylko formalnością — ona bardzo precyzyjnie opisuje, jak nawierzchnia powinna reagować na upadek z określonej wysokości. Parametr HIC, czyli krytyczna wysokość upadku, jest tutaj punktem wyjścia. Jeśli urządzenie ma HIC w okolicach 1–1,5 m, warstwa amortyzująca musi mieć grubość mniej więcej 40 mm. Przy konstrukcjach sięgających 2 m ta grubość rośnie nawet do 55–65 mm. Na pierwszy rzut oka różnice wydają się niewielkie, ale w rzeczywistości potrafią zdecydować o przejściu lub nieprzejściu testu.
A jeśli chcesz zobaczyć, jak wygląda poprawnie zaprojektowany plac zabaw dla dzieci, możesz zajrzeć tutaj — rozwiązania Miejski Market: https://www.miejskimarket.pl/.
Które podłoża sprawdzają się najlepiej, gdy plac zabaw ma działać bez przerw przez wiele sezonów?
W ostatnich latach to EPDM stał się swego rodzaju standardem na placach zabaw w przestrzeni publicznej. Trzyma kolor, nie sztywnieje po zimie, zachowuje elastyczność w upały. Krótko mówiąc — dobrze znosi intensywne użytkowanie. SBR nadal jest stosowany, ale dużo częściej w warstwie podkładowej. Wierzchnia szybko traci właściwości, zwłaszcza gdy plac znajduje się na pełnym słońcu.
Coraz częściej projektanci decydują się też na podbudowę mineralno-żywiczną. To rozwiązanie eliminuje problem późniejszych zapadnięć i odkształceń. A każdy, kto choć raz musiał poprawiać nawierzchnię po roku użytkowania, wie, że to właśnie niestabilna podbudowa generuje większość kosztownych usterek.
Jak ustalić właściwą grubość warstwy amortyzującej?
To etap, który wymaga więcej pracy niż się wydaje. Najpierw trzeba spojrzeć w karty techniczne urządzeń — każde z nich ma przypisaną wysokość swobodnego upadku. Huśtawki osiągają zazwyczaj 1,3–1,5 m, zestawy wielofunkcyjne trochę więcej, a konstrukcje linowe potrafią przekraczać nawet 2 m. Dopiero po zebraniu tych danych projektant wie, jak zaplanować grubość nawierzchni.
To jednak nie wszystko. Ważne jest również to, jak grubość rozkłada się w strefie bezpieczeństwa, która zwykle obejmuje 1,5–2 m wokół urządzenia. Zróżnicowanie grubości w obrębie jednej strefy to prosty sposób na… oblanie odbioru technicznego. Nawierzchnia musi być równa, jednolita i zgodna z parametrami określonymi przy projektowaniu.
Jakie błędy w doborze nawierzchni najczęściej powodują problemy i dodatkowe koszty?
Najbardziej powszechny błąd to montaż warstwy zbyt cienkiej względem HIC urządzenia. Wygląda dobrze, do czasu pierwszej kontroli. I wtedy pojawia się problem — brak zgodności z normą oznacza konieczność nadbudowy lub całkowitej wymiany nawierzchni. W projektach publicznych oznacza to powrót do formalności, zamówień uzupełniających i przerw w użytkowaniu placu.
Drugim błędem jest słaba podbudowa. Jeśli nie została odpowiednio zagęszczona, nawierzchnia zaczyna się zapadać, pękać albo falować. Na starcie wszystko wygląda poprawnie, ale wystarczy kilka miesięcy intensywnego użytkowania, by pojawiły się nierówności. I tu zaczyna się lawina poprawek.
Podobna historia dotyczy SBR w warstwie wierzchniej — pod wpływem słońca szybko twardnieje, co oznacza gorszą amortyzację. A jeśli brakuje regularnych przeglądów, o których mówi PN-EN 1176, problemy zwykle pojawiają się szybciej, niż ktokolwiek zakładał.
Artykuł sponsorowany
